EUDR, czyli unijne rozporządzenie dotyczące wylesiania, coraz częściej pojawia się w rozmowach wśród właścicieli firm, importerów czy eksporterów. Przepisy te zmieniają zasady gry dla wielu branż – od producentów kawy, przez firmy drzewne, aż po tych, którzy handlują wyrobami skórzanymi. Zastanawiasz się, jak Twoja firma powinna się przygotować? W tym tekście znajdziesz konkretne odpowiedzi: czym jest EUDR, kogo dotyczy i jakie obowiązki niesie. Opowiem też, jak w praktyce podejść do nowych regulacji oraz z jakimi wyzwaniami można się zmierzyć w najbliższych latach.
Dlaczego Unia Europejska zdecydowała się na wprowadzenie EUDR?
EUDR (EU Deforestation Regulation) to reakcja na pogłębiający się problem wycinki lasów i degradacji środowiska na świecie. Unia Europejska chce ograniczyć negatywny wpływ swojego rynku na środowisko, eliminując z obrotu produkty powiązane z wylesianiem po 2020 roku lub degradacją terenów leśnych. Chodzi nie tylko o ochronę przyrody, ale też o zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i promowanie bardziej zrównoważonych łańcuchów dostaw. Więcej na ten temat znajdziesz na stronie jdp-law.pl.
Kogo i jakie produkty obejmują nowe przepisy EUDR?
Nowe regulacje dotyczą szerokiego grona przedsiębiorców – od producentów, przez importerów, po eksporterów. Lista produktów objętych EUDR jest długa: soja, kawa, kakao, olej palmowy, kauczuk, drewno, bydło i wiele wyrobów pochodnych (np. papier, meble, czekolada, skóra)[3]. Jeśli wprowadzasz na rynek UE lub eksportujesz takie towary, musisz przygotować się na nowe obowiązki. Co istotne, nawet jeśli Twoja firma działa poza Unią, ale produkty trafiają do Europy, również podlegasz tym przepisom.
Jakie obowiązki wynikają z EUDR dla firm i operatorów?
Nowe prawo wymaga od przedsiębiorstw wdrożenia systemu należytej staranności (ang. due diligence). Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim:
- trzeba zbierać szczegółowe dane o produktach i ich pochodzeniu, w tym współrzędne geograficzne miejsc produkcji oraz daty wytworzenia (dla surowców od 31 grudnia 2020 r.),
- konieczne jest przeprowadzanie oceny ryzyka związanego z wylesianiem i nielegalną produkcją,
- jeśli pojawi się ryzyko, firma musi wdrożyć działania ograniczające to ryzyko,
- należy składać oświadczenia o należytej staranności do unijnego systemu informatycznego,
- prowadzić dokumentację i raportować działania oraz wyniki oceny ryzyka.
Firmy mają obowiązek udowodnić, że ich produkty są wolne od powiązań z wylesianiem i spełniają wymogi prawa kraju produkcji.
Kiedy zaczynają obowiązywać nowe zasady i co grozi za ich nieprzestrzeganie?
EUDR zacznie być egzekwowane od 30 grudnia 2025 roku dla dużych firm, a dla mikro i małych przedsiębiorstw od 30 czerwca 2026 roku. W praktyce to już ostatni moment, by zacząć przygotowania – obowiązki dotyczą także produktów wytworzonych po 29 czerwca 2023 roku. Brak zgodności z EUDR może skutkować dotkliwymi karami finansowymi (nawet do 4% rocznego obrotu w UE), zakazem wprowadzania produktów na rynek czy publicznym ujawnieniem informacji o naruszeniach.
Jak firmy mogą się przygotować do wdrożenia EUDR? Praktyczne wskazówki
Przygotowania do EUDR warto zacząć od przeglądu całego łańcucha dostaw. Oto kilka sprawdzonych kroków:
- wyznacz osobę odpowiedzialną za wdrożenie EUDR i kontakt z dostawcami,
- zidentyfikuj produkty i surowce objęte regulacją, zgromadź wymagane dane (geolokalizacja, kraj pochodzenia, dokumenty legalności),
- oceniaj ryzyko – uwzględniaj kraj produkcji, historię wylesiania, złożoność łańcucha,
- szkol dostawców i wymagaj od nich dostarczania niezbędnych informacji,
- wdrażaj narzędzia IT wspierające zbieranie danych i raportowanie,
- przygotuj się na kontrole i audyty ze strony organów krajowych UE.
Warto pamiętać, że nawet jeśli nie jesteś bezpośrednio importerem czy eksporterem, możesz być zobowiązany do przekazywania informacji i dokumentów swoim partnerom biznesowym.
Nowe wyzwania i dobre praktyki w codziennej działalności
Wprowadzenie EUDR to nie tylko nowe obowiązki, ale też okazja do zwiększenia przejrzystości i zrównoważonego rozwoju w firmie. Przykłady z rynku pokazują, że przedsiębiorstwa inwestujące w systemy śledzenia pochodzenia surowców, współpracujące z dostawcami i organizacjami pozarządowymi, łatwiej radzą sobie z nowymi wymaganiami. Warto rozważyć wdrożenie narzędzi, które ułatwią codzienną pracę – od aplikacji mobilnych dla rolników po platformy do zarządzania dokumentacją i raportowaniem.
Jak widać, EUDR to wyzwanie, ale też szansa na rozwój biznesu
Nowe unijne przepisy zmieniają zasady gry w wielu branżach. EUDR wymusza nie tylko dostosowanie procedur, ale i nowe podejście do zarządzania łańcuchem dostaw. To dobry moment, by przeanalizować swoje procesy, zidentyfikować luki i rozpocząć przygotowania do wdrożenia nowych standardów. Ostatecznie to nie tylko wymóg prawny, ale też krok w stronę bardziej odpowiedzialnego i zrównoważonego prowadzenia działalności gospodarczej.
Comments are closed.